نه در مخالفت با روحانیت مردمی
روحانیت مردمی باشد
روحانیت بی درد و بی مسئولیت یا روحانیت مبارز و انقلابی؟
یادداشت دبیر جنبش عدالتخواه دانشجویی به مناسبت سالروز «منشور روحانیت» حضرت امام خمینی(ره)
در سی امین سالروز انتشار پیام حضرت امام خمینی (ره) خطاب به روحانیون سراسر کشور، آنچه بر خود لازم دانستم نگارش عریضه ای بود هرچند مختصر، تا انشاالله تکلیف شرعی خویش را ادا شده بدانم.
احتمالاً تمام بزرگواران و طلاب محترم در غنای مباحث و آرای مرجع مجاهدی همچون سید روح الله موسوی الخمینی یقین دارند؛ تا نگارنده بتواند از «منشور روحانیت» به عنوان مانیفست جامعی در باب حوزه های علمیه نام برد.
تردید نیست که روحانیت اصیل شیعه، شأن خود را در جهاد و مبارزه نه تنها فراموش نساخته، بلکه در میادین گوناگون مبارزه، انقلاب و اصلاح، همیشه در صف اول قرار گرفته و برای هزینه های مسیر پیشقدم بوده اند.
این «مشعل مقدس» از دیرباز تاریخ اسلام، دوران متفاوتی را به جهت میزان تأثیرگذاری پشت سر گذاشته است. گاهی در انفعال مطلق گوشه ای از حجره را برای خوانش دروس فقه انتخاب کرده، و گاهی نیز به “فقه و اجتهاد” جنبه ی عینی و عملی بخشیده و در تمامی زوایای زندگی بشر به تئوری واقعی و کامل اداره ی انسان از گهواره تا گور تبدیل کرده است.
مبلغینِ معمّم اسلام، با مطالعه ی «منشور روحانیت» متوجه خواهند شد که «همه ی توطئه های جهان خواران برای این بوده است که ما نگوئیم اسلام، جوابگوی جامعه است»؛ و در این مسیر هیچ اتفاقی به قدر غفلت و کاهلی حوزه علمیه نتوانسته و نخواهد توانست به تحقق آن مدعا کمک کند.
رنج آور است دیده و شنید هایی که وجه غالب حوزه های علمیه را نه تنها معرّف «پایگاهی محکم در برابر حملات و انحرافات و کجروی ها» نیست، بلکه به تریبونی جهت تقویت بدعت های متحجرین بدل ساخته است!
آیا جز این است که عدم نقش آفرینی جدی حوزه های علمیه در معادلات عینی و ملموس جامعه و سیاست را باید در ساختار مدیریتی و نگرشی حوزه ها جست و جو کرد؟
آیا جز این است که برای گریز از خطر احتمالیِ واتیکانیزه شدن حوزه ها، طلاب جوان باید نقش خود را در مقابله با «تفکر اهل جمود» تعیین کرده و علیه منطقی که فقاهت را «غرق شدن در حصار احکام فردی و عبادی» می داند به پا خیزد؟
امروزه حوزه های علمیه با چالش هایی مواجه اند که نیاز است هر چه زودتر برای حل آنها چاره اندیشی و پاسخ داده شود که:
دروس و علوم اصلی حوزه های علمیه چه نسبتی با ابهامات و نیازهای توده ها دارد؟
مدیران و اساتید حوزه ها در شاخص گذاری برای تربیت نسل های جوان روحانیت، تا چه میزان به خصوصیاتی نظیر «زهد»، «ساده زیستی»، «شجاعت»، «مقابله با پول پرستی و سرمایه داری» و «خطر تحجرگرایی» توجه داشته است؟
مجموعه ی پاسخ های سؤالات پیش رو، ما را به قضاوت روشنی می رساند که اکنون حوزه های علمیه در «استمرار اسلام انقلابی» با چه کارنامه ای روبروست.
اکنون بازشناسی «تاریخ بیش از هزارساله تحقیق و تنبع علمای راستین اسلام» در جامعه ی شیعیِ ایران، عمیقاً محتاج آن است که، که نسل های مختلف حوزه های علمیه متأسی از پیام حضرت امام به روحانیون در سال ۶۷، جای خود را در دو قطبی «اسلام ناب و اسلام آمریکایی» پیدا کرده و انتخاب کنند قرار است طریق «روحانیت بی درد و بی مسئولیت» را طی کنند، یا «روحانیت مبارز و انقلابی»؟
به عنوان عضو کوچکی از بدنه ی دانشجویی یقین دارم که احیای پیام فراموش شده ی حضرت امام (ره) جز به دست حوزویان و با اجماع گسترده در راه اندازی نهضت های بازخوانی مقدور و میسر نخواهد بود.
به امید عزت و سرفرازی ابدی روحانیت اصیل و انقلابی تشیع
محمدحسین صبوری
(دبیر جنبش عدالتخواه دانشجویی)
